ED કોંગ્રેસ પાર્ટી દ્વારા પ્રમોટેડ નેશનલ હેરાલ્ડ ન્યૂઝપેપરની રૂ. 752 કરોડની સંપત્તિ જપ્ત કરી શકે છે. ગયા વર્ષે નવેમ્બરમાં પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA)ની નિર્ણાયક સમિતિ દ્વારા આ સંપત્તિઓ ફ્રીઝ કરવામાં આવી હતી. આ પછી EDએ આ સંપત્તિને જપ્ત કરી હતી. 10 એપ્રિલે સમિતિએ તેના અગાઉના નિર્ણયને યથાવત રાખ્યો હતો.
સમિતિએ તેના આદેશમાં કહ્યું કે તેને લાગે છે કે ED દ્વારા જોડાયેલ જંગમ સંપત્તિ અને ઇક્વિટી શેર મની લોન્ડરિંગ દ્વારા મેળવવામાં આવ્યા છે. આ આદેશ સાથે, એજન્સી હવે દિલ્હીના ITOમાં હેરાલ્ડ હાઉસ, મુંબઈ, લખનૌ અને અન્ય ઘણા સ્થળોએ જમીન અને ઈમારતોનો કબજો લઈ શકે છે. જો કે, તેમનો કબજો ત્યારે જ લઈ શકાશે જ્યારે ટ્રાયલ કોર્ટ ઈડીની તરફેણમાં ચુકાદો આપે.
EDએ ગયા વર્ષે નવેમ્બરમાં એસોસિએટેડ જર્નલ્સ લિમિટેડ (AJL) અને યંગ ઈન્ડિયા (YI) સામે PMLA હેઠળ આ મિલકતો જપ્ત કરી હતી. નેશનલ હેરાલ્ડ AJL દ્વારા પ્રકાશિત થાય છે અને યંગ ઈન્ડિયન પ્રાઈવેટ લિમિટેડની માલિકી ધરાવે છે. રાહુલ ગાંધી અને સોનિયા ગાંધી યંગ ઈન્ડિયાના સૌથી વધુ શેર ધરાવે છે. બંને પાસે 38-38 ટકા શેર છે.
આ કેસમાં EDએ 3 ઓગસ્ટ 2022ના રોજ દિલ્હીના હેરાલ્ડ બિલ્ડિંગમાં આવેલી યંગ ઈન્ડિયા કંપનીની ઓફિસને સીલ કરી દીધી હતી. ગયા વર્ષે 2 અને 3 ઓગસ્ટના રોજ EDની ટીમે દિલ્હી, મુંબઈ અને કોલકાતા સહિત નેશનલ હેરાલ્ડના 16 સ્થળોએ સવારથી મોડી સાંજ સુધી દરોડા પાડ્યા હતા. સોનિયા અને રાહુલની પૂછપરછ બાદ આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી.
તપાસ એજન્સીએ એક નિવેદન જાહેર કરીને કહ્યું કે તેણે સોનિયા ગાંધી, તેમના પુત્ર રાહુલ ગાંધી અને પ્રમુખ મલ્લિકાર્જુન ખડગેની પૂછપરછ કરી અને તેમના નિવેદનો નોંધ્યા. જેના આધારે કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી. EDએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે યંગ ઈન્ડિયા પાસે દિલ્હી, મુંબઈ અને લખનૌમાં એસોસિએટેડ જર્નલ્સ લિમિટેડ (AJL)ની માલિકીની રૂ. 661.69 કરોડની ગેરકાયદેસર મિલકતો છે. આ સિવાય AJL એ તેમાં 90.21 કરોડ રૂપિયાની ગેરકાયદેસર આવકનું રોકાણ કર્યું છે. આ મિલકત એટેચ કરવામાં આવી છે.
નેશનલ હેરાલ્ડનો મામલો સૌપ્રથમવાર 2012માં ભાજપના નેતા સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ ઉઠાવ્યો હતો. ઑગસ્ટ 2014માં EDએ આ મામલાની ધ્યાનમાં લીધો અને મની લોન્ડરિંગનો કેસ નોંધ્યો. આ કેસમાં સોનિયા ગાંધી, રાહુલ ગાંધી અને કોંગ્રેસના મોતીલાલ વોરા, ઓસ્કાર ફર્નાન્ડીઝ, સેમ પિત્રોડા અને સુમન દુબેને આરોપી બનાવવામાં આવ્યા હતા.
ભાજપના નેતા સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ આરોપ લગાવ્યા હતા કે કોંગ્રેસે નેશનલ હેરાલ્ડ ચલાવતી AJL પાસેથી રૂ. 90 કરોડની લોન વસૂલવાનો અધિકાર યંગ ઇન્ડિયન લિમિટેડ (YIL)ને ટ્રાન્સફર કર્યો અને યંગ ઇન્ડિયન લિમિટેડે AJLની રૂ. 2,000 કરોડની સંપત્તિ કોંગ્રેસ પાર્ટીને હસ્તાંતરિત કરી. માત્ર 50 લાખ રૂપિયાની ચૂકવણી.
સ્વામીનો આરોપ છે કે રાહુલ-સોનિયાની યંગ ઈન્ડિયન લિમિટેડે નેશનલ હેરાલ્ડ ચલાવતી AJL કંપની પર કોંગ્રેસ દ્વારા લેણી કરાયેલી રૂ. 90 કરોડની લોન ચૂકવવા માટે રૂ. 50 લાખ ચૂકવ્યા હતા, ત્યારબાદ કોંગ્રેસે AJL પાસેથી બાકીના રૂ. 89.50 કરોડ ચૂકવ્યા હતા. લોન માફ કરી દીધી હતી.
સ્વામીનો આરોપ છે કે YIL ને તેની લોનની વસૂલાત કરવા માટે નેશનલ હેરાલ્ડની મિલકતો હસ્તગત કરવાનો અધિકાર મળ્યો, જેમાં દિલ્હીમાં પ્રાઇમ લોકેશન પર આવેલી તેની ઇમારતનો સમાવેશ થાય છે, જેની કિંમત આશરે રૂ. 2,000 કરોડ છે.
આરોપ છે કે 2010માં 5 લાખ રૂપિયા સાથે બનેલી યંગ ઈન્ડિયન લિમિટેડની સંપત્તિ થોડા વર્ષોમાં વધીને 800 કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ.
બીજી તરફ આવકવેરા વિભાગનું કહેવું છે કે રાહુલ ગાંધીએ યંગ ઈન્ડિયન લિમિટેડના શેરમાંથી 154 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી છે. આવકવેરા વિભાગે યંગ ઈન્ડિયન લિમિટેડને 2011-12 માટે રૂ. 249.15 કરોડનો ટેક્સ ચૂકવવા માટે નોટિસ પાઠવી હતી.
નેશનલ હેરાલ્ડ અખબારની શરૂઆત 1938માં જવાહરલાલ નહેરુએ 5 હજાર સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓ સાથે કરી હતી. આ અખબાર એસોસિએટેડ જર્નલ લિમિટેડ (AJL) દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવતું હતું. આઝાદી પછી આ અખબાર કોંગ્રેસનું મુખપત્ર બની ગયું.
AJL આ અખબારને ત્રણ ભાષાઓમાં પ્રકાશિત કરતું હતું. અંગ્રેજીમાં ‘નેશનલ હેરાલ્ડ’ ઉપરાંત હિન્દીમાં ‘નવજીવન’ અને ઉર્દૂમાં ‘કૌમી આવાઝ’. ધીમે ધીમે અખબાર ખોટમાં ગયું અને કોંગ્રેસ પાસેથી રૂ. 90 કરોડની લોન લેવા છતાં 2008માં બંધ થઈ ગયું.