ટોકયો, ભારત અને જાપાન વ્યૂહાત્મક ભાગીદારો છે. બંને દેશો સાથે મળીને યુદ્ધ અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. આ સૈન્ય અભ્યાસ રાજસ્થાનના પોખરણમાં કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ સૈન્ય કવાયતનું નામ ‘ધર્મ ગાડયન’ છે, જે બંને દેશો વચ્ચેના સહયોગ અને સામાન્ય વ્યૂહાત્મક હિતોને ઉજાગર કરે છે. આ પ્રથાનો એક અભિન્ન ભાગ છે યોગાભ્યાસ. ભારતની યાન પ્રક્રિયા જાપાનમાં પણ અનુસરવામાં આવે છે. બૌદ્ધ દેશ જાપાનમાં યાન ભારતીય પરંપરાનું જીવંત ઉદાહરણ છે.
ભારતીય સેના અને જાપાન ગ્રાઉન્ડ સેલ્ફ ડિફેન્સ ફોર્સ વચ્ચે સંયુક્ત સૈન્ય કવાયત ‘ધર્મ ગાડયન’ની ૫મી આવૃત્તિ આજે રાજસ્થાનમાં મહાજન ફીલ્ડ ફાયરિંગ રેન્જ ખાતે શરૂ થઈ છે. ૨૫મી ફેબ્રુઆરીથી શરૂ થયેલો આ કાર્યક્રમ ૯મી માર્ચ સુધી ચાલશે. વ્યાયામ ‘ધર્મ ગાડયન’ એ વાષક લશ્કરી કવાયત છે અને તે ભારત અને જાપાનમાં એકાંતરે હાથ ધરવામાં આવે છે. બંને દેશોની ટુકડીમાં ૪૦-૪૦ સૈનિકો સામેલ છે. જાપાની ટુકડીનું પ્રતિનિધિત્વ ૩૪મી પાયદળ રેજિમેન્ટના સૈનિકો કરી રહ્યા છે અને ભારતીય સેનાની ટુકડીનું પ્રતિનિધિત્વ રાજપૂતાના રાઈફલ્સની બટાલિયન દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યું છે.
આ કવાયતનો ઉદ્દેશ્ય સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ચાર્ટરના પ્રકરણ વીઆઇઆઇ હેઠળ અર્ધ-શહેરી પરિસ્થિતિઓમાં સંયુક્ત કામગીરી કરવા માટે લશ્કરી સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા અને સંયુક્ત ક્ષમતાઓને વધારવાનો છે. આ કવાયત ઉચ્ચ સ્તરીય શારીરિક તંદુરસ્તી, સંયુક્ત આયોજન, સંયુક્ત વ્યૂહાત્મક ક્સરતો અને વિશેષ શો કૌશલ્ય પર યાન કેન્દ્રિત કરશે.
કવાયત દરમિયાન હાથ ધરવામાં આવનાર વ્યૂહાત્મક કવાયતમાં કામચલાઉ ઓપરેટિંગ બેઝની સ્થાપના, ગુપ્તચર, સર્વેલન્સ અને રિકોનિસન્સ ગ્રીડ બનાવવી, મોબાઇલ વાહન ચેકપોસ્ટ સ્થાપિત કરવી, વિરોધી અને દુશ્મન વિસ્તારમાં ઘેરાબંધી અને સર્ચ ઓપરેશન, હેલિબોર્ન ઓપરેશન્સનો સમાવેશ થાય છે. અને ગૃહ હસ્તક્ષેપ કવાયતનો સમાવેશ કરશે. ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ પહેલ અને દેશની વધતી જતી સંરક્ષણ ઔદ્યોગિક ક્ષમતાને દર્શાવતા શો અને સાધનોનું પ્રદર્શન કરવામાં આવશે.
‘ધર્મ ગાડયન’ વ્યાયામના અવસર પર જાપાન ગ્રાઉન્ડ સેલ્ફ ડિફેન્સ ફોર્સ, ઈસ્ટર્ન આર્મી, કમાન્ડિંગ જનરલ, લેટનન્ટ જનરલ તોગાશી યુઇચી પણ ભારતની મુલાકાત લેશે. જનરલ ઓફિસર ૩ માર્ચ ૨૦૨૪ના રોજ મહાજન ફિલ્ડ ફાયરિંગ રેન્જની મુલાકાત લેશે અને કોમ્બેટ શૂટિંગ ડેમોન્સ્ટ્રેશન, સ્પેશિયલ હેલિબોર્ન ઓપરેશન અને હાઉસ ઇન્ટરવેન્શન ડ્રિલના સાક્ષી બનશે.
વ્યાયામ ‘ધર્મ ગાડયન’ બંને દેશોને વ્યૂહાત્મક કામગીરી હાથ ધરવા માટે રણનીતિ, ટેકનિક અને પ્રક્રિયાઓમાં તેમની શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓ શેર કરવામાં સક્ષમ બનાવશે. આ કવાયત બંને પક્ષોના સૈનિકો વચ્ચે આંતર-કાર્યક્ષમતા, સહાનુભૂતિ અને સહકાર વધારવામાં પણ મદદ કરશે. આનાથી સંરક્ષણ સહયોગમાં વધારો થશે અને બંને મિત્ર દેશો વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય સંબંધો મજબૂત થશે.
ભારત અને જાપાન એકબીજાના વ્યૂહાત્મક ભાગીદારો છે. બંને મિત્ર દેશો પણ ‘ક્વાડ’ના સભ્ય છે. દરમિયાન, ભારત અને જાપાન બંનેનો દુશ્મન ચીન છે. ચીન અને જાપાન વચ્ચેના સંબંધોમાં પણ કડવાશ છે. આ દરમિયાન ભારત અને જાપાન બંને સાથે મળીને યુદ્ધ અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. તેનાથી ચીન અને પાકિસ્તાનને આંચકો લાગ્યો છે. ભારત-જાપાને બે સપ્તાહની સૈન્ય કવાયત શરૂ કરી છે.