પેલેસ્ટિનિયન લોકોને પણ રાજ્યનો દરજ્જો આપવો પડશે , સાઉદી અરેબિયાના વિદેશ મંત્રી

તેલઅવીવ, સાઉદીના વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું છે કે તેમનો દેશ ઈઝરાયેલને માન્યતા આપી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે માન્યતા આપતા પહેલા એક વ્યાપક સમજૂતી કરવી પડશે. આમાં પેલેસ્ટિનિયન લોકોને પણ રાજ્યનો દરજ્જો આપવો પડશે. વિદેશ મંત્રી પ્રિન્સ ફૈઝલ બિન ફરહાન અલ સઉદનું નિવેદન મહત્વનું માનવામાં આવે છે કારણ કે ઈઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે છેલ્લા સાડા ત્રણ મહિનાથી હિંસક સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે. ૭ ઓક્ટોબરથી શરૂ થયેલી આ લડાઈમાં અત્યાર સુધીમાં ૨૫ હજારથી વધુ લોકોના મોત થયા છે.પ્રિન્સ ફૈઝલે દાવોસમાં વર્લ્ડ ઈકોનોમિક ફોરમમાં એક પેનલમાં કહ્યું, ’સાઉદી સહમત છે કે પ્રાદેશિક શાંતિના પરિપ્રેક્ષ્યમાં ઈઝરાયેલની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ છે. જોકે, પેલેસ્ટિનિયન લોકોની માંગણીઓ પૂરી કરવી પણ જરૂરી છે. તેમણે પેલેસ્ટાઈનને અલગ રાજ્ય તરીકે માન્યતા આપવાનું પણ સમર્થન કર્યું હતું. ઈઝરાયલને રાજકીય માન્યતા આપવાના સવાલ પર વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે, સાઉદી ચોક્કસપણે ઈઝરાયેલને માન્યતા આપવા પર વિચાર કરશે. જોકે, તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આ માટે વ્યાપક રાજકીય સમજૂતી જરૂરી છે.

સાઉદી અરેબિયાના વિદેશ મંત્રી પ્રિન્સ ફૈઝલે કહ્યું કે તેઓ પેલેસ્ટાઈનને અલગ દેશ તરીકે માન્યતા આપીને પ્રાદેશિક શાંતિના લક્ષ્યને હાંસલ કરવા માટે અમેરિકી પ્રશાસન સાથે ગંભીરતાથી કામ કરી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે આ ગાઝાના સંદર્ભમાં વધુ સુસંગત છે. અગાઉ સંયુક્ત આરબ અમીરાત, બહેરીન અને મોરોક્કોએ ઈઝરાયેલ સાથે રાજદ્વારી સંબંધો સ્થાપિત કર્યા છે. આ પછી, ઇઝરાયેલ અને સાઉદી વચ્ચે નોર્મલાઇઝેશન ડીલ પશ્ર્ચિમ એશિયા અથવા મય પૂર્વની ભૌગોલિક રાજકીય ચિત્રને બદલી શકે છે.

સાઉદીની ભૂમિકા એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે સુન્ની મુસ્લિમ સમુદાય દ્વારા શાસિત આ દેશની ગણતરી વિશ્ર્વના સૌથી શક્તિશાળી દેશોમાં થાય છે. રાજકીય-આથક ક્ષમતા ઉપરાંત, તેનો ધામક પ્રભાવ પણ ઘણો વધારે છે. અહેવાલો અનુસાર, ઓક્ટોબર ૨૦૨૩ માં ઇઝરાયેલ પર હમાસના હુમલા પછી શરૂ થયેલા યુદ્ધ પછી સાઉદીએ ઇઝરાયેલને માન્યતા આપવાની યોજનાને અટકાવી દીધી હતી. ખાસ વાત એ છે કે આ યોજનાને અમેરિકાનું પણ સમર્થન છે. જો કે, યુદ્ધના ૧૦૦ દિવસથી વધુ સમય પછી, સાઉદી રાજનીતિ સાથે સંકળાયેલા સૂત્રોએ કહ્યું કે રાજદ્વારી પ્રાથમિક્તાઓ પર પુનવચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. ન્યૂઝ એજન્સી રોઈટર્સના જણાવ્યા અનુસાર સાઉદી-ઈઝરાયેલ સંબંધોને સામાન્ય થવામાં થોડો સમય લાગી શકે છે. સાઉદી આને અમેરિકી સંરક્ષણ કરારનું સૌથી મોટું પુરસ્કાર માને છે.રિપોર્ટ્સ અનુસાર હમાસના લડવૈયાઓને ઈરાનનું સમર્થન પણ છે. આ અણધાર્યા હુમલા બાદ ઈઝરાયેલ અને સાઉદીના નેતાઓએ સંકેત આપ્યા હતા કે તેઓ રાજદ્વારી સંબંધો સ્થાપિત કરવાની દિશામાં આગળ વધી રહ્યા છે. ૧૯૬૭ના યુદ્ધ બાદ ઈઝરાયેલે પેલેસ્ટાઈનના મોટા ભાગ પર કબજો જમાવી લીધો છે. પેલેસ્ટિનિયન લોકોની માંગ છે કે તેમની રાજધાની પૂર્વ જેરુસલેમ હોવી જોઈએ. જો કે, યુએસ-પ્રાયોજિત વાટાઘાટો ૧૦ વર્ષથી વધુ સમય પહેલા તૂટી ગઈ હતી. શાંતિ પુન:સ્થાપિત કરવાના અવરોધોમાં મુખ્યત્વે પશ્ર્ચિમી દેશો દ્વારા પેલેસ્ટિનિયન અધિકારીઓ અને વહીવટર્ક્તાઓને સમર્થન, હમાસના ઇસ્લામિક જૂથ વચ્ચેના સંઘર્ષ અને પ્રદેશ પર ઇઝરાયેલના કબજાનો સમાવેશ થાય છે. હમાસ ઇઝરાયેલ સાથે સહઅસ્તિત્વને નકારે છે. પશ્ર્ચિમ એશિયામાં રાજકીય પરિવર્તનોને સમજતા સાઉદી વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે, ક્ષેત્રીય શાંતિ પેલેસ્ટાઈનની સાથે ઈઝરાયેલ માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. પેલેસ્ટાઈનના લોકોને ન્યાય મળવો જોઈએ. સાઉદી આ માટે પ્રતિબદ્ધ છે.