નવીદિલ્હી, ચંદ્ર પર ભારતના સફળ ચંદ્રયાન-૩ મિશનનો ખર્ચ લગભગ ૬૦૦ કરોડ રૂપિયા છે. નરેન્દ્ર મોદી સરકારે ખરાબ થયેલા ઓફિસ સાધનો અને જૂના વાહનો જેવો ભંગાર વેચીને આવા બે મિશનની કિંમત જેટલી રકમ એકત્ર કરી છે. હા, ઓક્ટોબર ૨૦૨૧થી અત્યાર સુધીમાં સ્ક્રેપ વેચીને અંદાજે રૂ. ૧,૧૬૩ કરોડની કમાણી થઈ છે. આ વર્ષે સરકારે માત્ર ઓક્ટોબર મહિનામાં જ રૂ. ૫૫૭ કરોડની કમાણી કરી છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ઓક્ટોબર ૨૦૨૧ થી કેન્દ્ર સરકારની કચેરીઓમાં ૯૬ લાખ ફાઇલોની આશ્ર્ચર્યજનક સંખ્યાને કાઢી નાખવામાં આવી છે. આ ફાઇલો કમ્પ્યુટર પર અપલોડ કરવામાં આવી છે. આનાથી વધુ એક ફાયદો છે. સરકારી કચેરીઓમાં લગભગ ૩૫૫ લાખ ચોરસ ફૂટ જગ્યા ખાલી કરવામાં આવી છે. આને કારણે ઓફિસોમાં કોરિડોરની સફાઈ, મનોરંજન કેન્દ્રો તરીકે ખાલી જગ્યાનો ઉપયોગ અને અન્ય ઉપયોગી હેતુઓ થયા છે.
અવકાશ રાજ્ય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે આ વર્ષની શરૂઆતમાં કહ્યું હતું કે, રશિયન મૂન મિશનનો ખર્ચ લગભગ ૧૬,૦૦૦ કરોડ રૂપિયા હતો. આપણા ચંદ્રયાન-૩ મિશનની કિંમત અંદાજે ૬૦૦ કરોડ રૂપિયા હતી. ચંદ્ર અને અવકાશ મિશન પર આધારિત હોલીવુડ ફિલ્મોની કિંમત ૬૦૦ કરોડ રૂપિયાથી વધુ છે. ભંગારના વેચાણમાંથી રૂ. ૧,૧૬૩ કરોડની આવકનો આંકડો દર્શાવે છે કે સ્વચ્છતા અંગેનો સરકારી કાર્યક્રમ કેટલો મોટો અને મહત્વપૂર્ણ રહ્યો છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આમાં સીધું યોગદાન આપ્યું છે. વહીવટી સુધારણા અને જાહેર ફરિયાદ વિભાગે આ અભિયાનનું નેતૃત્વ કર્યું છે.
સરકારે આ વર્ષે ભંગાર વેચીને જે રૂ. ૫૫૬ કરોડની કમાણી કરી છે, તેમાંથી એકલા રેલ્વે મંત્રાલયે રૂ. ૨૨૫ કરોડની કમાણી કરી છે. કમાણીના અન્ય મુખ્ય વિભાગોમાં સંરક્ષણ મંત્રાલય રૂ. ૧૬૮ કરોડ, પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલય રૂ. ૫૬ કરોડ અને કોલસા મંત્રાલય રૂ. ૩૪ કરોડનો સમાવેશ થાય છે.
આ વર્ષે ખાલી કરાયેલી કુલ ૧૬૪ લાખ ચોરસ ફૂટ જગ્યામાંથી સૌથી વધુ ૬૬ લાખ ચોરસ ફૂટ જગ્યા કોલસા મંત્રાલયમાં અને ૨૧ લાખ ચોરસ ફૂટ જગ્યા ભારે ઉદ્યોગ મંત્રાલયમાં મુક્ત કરવામાં આવી છે. ત્યારબાદ રક્ષા મંત્રાલયમાં ૧૯ લાખ ચોરસ ફૂટ જગ્યા ખાલી કરવામાં આવી હતી. આ વર્ષે લગભગ ૨૪ લાખ ફાઈલો ડિલીટ કરવામાં આવી હતી અને સૌથી વધુ ડિલીટ વિદેશ મંત્રાલયમાં (૩.૯ લાખ ફાઈલો) થઈ હતી. તે પછી લશ્કરી બાબતોના વિભાગ (૩.૧૫ લાખ ફાઈલો) માં છટણી કરવામાં આવી હતી. સ્વચ્છતા અભિયાનની અસરને કારણે સરકારમાં એકંદરે ઈ-ફાઈલ અપનાવવાનો દર લગભગ ૯૬% સુધી પહોંચી ગયો છે.