નવીદિલ્હી, ૧૪ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૯ના રોજ, આતંકવાદીઓએ પુલવામામાં તેમની નાપાક પ્રવૃત્તિઓને અંજામ આપ્યો હતો. આ આતંકી હુમલા બાદ ભારતે આક્રમક કૂટનીતિ દ્વારા પાકિસ્તાનને તારા દેખાડ્યા હતા. ભારતના આક્રમક વલણથી પાકિસ્તાન એટલું ડરી ગયું હતું કે તેને પોતાની આતંકવાદ નીતિ પર પુનર્વિચાર કરવાની ફરજ પડી હતી. ગભરાયેલા પાકિસ્તાની વડાપ્રધાને અડધી રાત્રે પીએમ મોદીને ફોન કર્યો, પરંતુ તેમણે વાત કરવાનો ઇનકાર કર્યો.
ભારતીય સેના કોઈપણ સમયે હુમલો કરવા માટે તૈયાર હતી. ૯ ભારતીય મિસાઇલોએ પાકિસ્તાનને નિશાન બનાવ્યું હતું. જયારે પાકિસ્તાનને આ વાતની જાણ થઈ તો આખી પાકિસ્તાન સરકાર ડરી ગઈ. તેણે ઉતાવળમાં મધ્યરાત્રિએ તત્કાલિન ભારતીય હાઈ કમિશનર અજય બિસારિયાનો દરવાજો ખખડાવ્યો, જેથી મંત્રણા દ્વારા સ્થિતિને શાંત કરી શકાય. પાકિસ્તાનના પીએમ ઈમરાન ખાન ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે વાત કરવા ઈચ્છતા હતા. પીએમ મોદીએ પોતે જે રાતની આ વાર્તા આધારિત છે તેને ’ક્તલની રાત’ ગણાવી છે. આ ૨૭ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૯ની રાત હતી. આ એ રાત હતી જેમાં ભારતીય વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન વર્ધમાન પાકિસ્તાનની કસ્ટડીમાં હતા. એવી અટકળો ચાલી રહી હતી કે ભારત ગમે ત્યારે હવાઈ હુમલો કરી શકે છે. અજય બિસારિયાએ આ ઘટનાનો ઉલ્લેખ તેમના પુસ્તક એંગર મેનેજમેન્ટમાં કર્યો છે. ભારતની ઉત્કૃષ્ટ મુત્સદ્દીગીરીનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનના મામલાની અને કેવી રીતે ભારતની મુત્સદ્દીગીરીના કારણે પાકિસ્તાને અભિનંદનને બે દિવસમાં મુક્ત કર્યા તે વિશે જણાવ્યું.
બિસારિયાએ ખુલાસો કર્યો કે તેમને ઇસ્લામાબાદમાં પાકિસ્તાનના તત્કાલીન ભારતમાં હાઇ કમિશનર સોહેલ મહેમૂદનો મધ્ય રાત્રિએ ફોન આવ્યો હતો, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ઇમરાન પીએમ મોદી સાથે વાત કરવા માંગે છે. બિસારિયાએ દિલ્હીમાં લોકો સાથે પૂછપરછ કરી અને મહેમૂદ પાસે પાછા ફર્યા અને કહ્યું કે મોદી તે સમયે ઉપલબ્ધ ન હતા અને હાઈ કમિશનરને કોઈ તાત્કાલિક સંદેશ આપી શકાય છે. બિસારિયાએ તે રાત્રે મહેમૂદ સાથે ફરી વાત કરી ન હતી.
બીજા દિવસે, ૨૮ ફેબ્રુઆરીએ, ઇમરાન ખાને, અભિનંદનને મુક્ત કરવાના પાકિસ્તાનના નિર્ણયની જાહેરાત કરતી વખતે, સંસદમાં કહ્યું હતું કે તેમણે શાંતિના હિતમાં મોદીને બોલાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ વિસ્તૃત માહિતી આપી ન હતી. પાકિસ્તાને મૂછોવાળા ભારતીય ફાઇટર પાઇલટની મુક્તિને શાંતિનો સંકેત ગણાવ્યો હતો, પરંતુ ભારત અને પાકિસ્તાનમાં યુએસ અને યુકેના રાજદૂતો સહિત પશ્ચિમી રાજદ્વારીઓએ ઇસ્લામાબાદને જણાવ્યું હતું કે જો પાઇલટને નુક્સાન થયું હોત તો પરિસ્થિતિ કેટલી ખરાબ થઈ શકે. પાકિસ્તાનને ખ્યાલ આવી ગયો હતો કે ભારતનો ખતરો કેટલો ગંભીર છે. પાકિસ્તાન ખરેખર ડરી ગયું હતું. ૨૬ ફેબ્રુઆરીની ઘટનાઓ બાદ પાકિસ્તાને આમાંથી કેટલાક રાજદ્વારીઓને સતત ત્રણ વખત બોલાવ્યા હતા.
આમાંના કેટલાક રાજદૂતોએ ભારતના વિદેશ સચિવને રાતોરાત ફોન કરીને જાણ કરી હતી કે પાકિસ્તાન માત્ર અભિનંદનને મુક્ત કરવા માટે જ નહીં પરંતુ ભારતના પુલવામા ડોઝિયર પર કાર્યવાહી કરવા અને આતંકવાદના મુદ્દાને ઉકેલવા માટે પણ તૈયાર છે. તેમને કહ્યું કે ઈમરાન ખાન બીજા દિવસે સંસદમાં આ જાહેરાત કરશે. બિસારિયાના જણાવ્યા મુજબ, યુએસ અને યુકેના રાજદૂતોએ ડીજી આઈએસઆઈ અસીમ મુનીર (વર્તમાન આર્મી ચીફ) અને વિદેશ સચિવ તેહમિના જંજુઆ સાથેની વાતચીતમાં પાકિસ્તાનના દાવાને ફગાવી દીધો હતો કે તે નકલી ઓપરેશન હતું. તેમણે માત્ર પાકિસ્તાની રાજદ્વારીઓને જ નહીં પરંતુ જીએચકયુ રાવલપિંડીને પણ ભારતનો મજબૂત સંદેશ પહોંચાડયો.
બિસારિયા કહે છે, ’ભારતની આક્રમક મુત્સદ્દીગીરી અસરકારક હતી, પાકિસ્તાન અને વિશ્વ પાસેથી ભારતની અપેક્ષાઓ સ્પષ્ટ હતી, કટોકટી વધારવા માટે વિશ્વસનીય સંકલ્પ દ્વારા સમર્થન મળ્યું હતું.’ પુસ્તક એ પણ જણાવે છે કે કેવી રીતે ઇમરાનના એક નજીકના મિત્રે SCO સમિટ દરમિયાન બિશ્કેકમાં ઇમરાન અને મોદી વચ્ચે મીટિંગ અને વાતચીત માટે બિસારિયાનો સંપર્ક કર્યો હતો, જેના દ્વારા પાકિસ્તાનના પીએમ ઇમરાન ખાને આ વાત વડાપ્રધાન મોદી સુધી પહોંચાડી હતી. તેઓ કેટલી પ્રામાણિક્તાથી કહી શકે છે. આતંકવાદનો સામનો કરવા માટે કામ કરી રહ્યા છે. સૈન્ય કાર્યવાહીનો ઈશારો કરતા પીએમ મોદીએ ૨૦૧૯માં એક ચૂંટણી રેલીમાં કહ્યું હતું કે સદનસીબે પાકિસ્તાને અભિનંદનને મુક્ત કર્યો નહીંતર તે હત્યાની રાત બની ગઈ હોત. ભારતે ક્યારેય અધિકૃત રીતે કહ્યું નથી કે તેણે અભિનંદનની મુક્તિ માટે દબાણ કરવા માટે પાકિસ્તાન પર મિસાઇલો ચલાવી હતી, પરંતુ બિસારિયાએ જાહેર કર્યું કે કેવી રીતે આ ધમકીએ સેના અને ઇમરાન સરકારને અસ્થિર કરી દીધી હતી. જંજુઆએ અભિનંદનને પકડ્યા બાદ ભારતની માંગણીઓ પર ચર્ચા કરવા માટે ૨૭ ફેબ્રુઆરીએ યુએસ, યુકે અને ફ્રેન્ચ રાજદૂતોને બોલાવ્યા હતા.