સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં ભારત ઝડપથી આત્મનિર્ભરતા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભરતાને પ્રોત્સાહન આપવા અને સંરક્ષણ ઉત્પાદનોની આયાત ઘટાડવા માટે, સંરક્ષણ ઉત્પાદન વિભાગે ૩૪૬ વસ્તુઓની પાંચમી સકારાત્મક સ્વદેશીકરણ સૂચિ જારી કરી છે. આ યાદીમાં વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ લાઇન રિપ્લેસમેન્ટ યુનિટ્સ, સિસ્ટમ્સ, પેટા-સિસ્ટમ્સ, એસેમ્બલીઓ, સબ-એસેમ્બલીઝ અને સંરક્ષણ ઉત્પાદનો માટે કાચો માલ સામેલ છે. આ પછી સરકારી સંરક્ષણ કંપનીઓ આ ઉત્પાદનોની આયાત કરી શકશે નહીં.
સંરક્ષણ મંત્રાલયે વર્ષ ૨૦૨૦માં સૃજન સંરક્ષણ પોર્ટલ શરૂ કર્યું. આ પોર્ટલ પર, સંરક્ષણ ઉત્પાદન વિભાગો અને સેવાઓનું મુખ્ય મથક એમએસએમઇ કંપનીઓ અને વિવિધ સ્ટાર્ટ-અપ્સ સહિતના ઉદ્યોગોને સ્વદેશીકરણ માટે સંરક્ષણ વસ્તુઓ પ્રદાન કરે છે. સ્વદેશીકરણની નવી યાદી જે તૈયાર કરવામાં આવી છે તે સમયમર્યાદા પછી ભારતીય ઉદ્યોગો પાસેથી મેળવવામાં આવશે. તેનાથી આયાતના રૂ. ૧,૦૪૮ કરોડની બચત થશે. આ ઉપરાંત, આનાથી અર્થતંત્રને પણ વેગ મળશે અને સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં રોકાણ વધશે અને આયાત પર નિર્ભરતા ઘટશે. આ ઉપરાંત, આ પગલું શૈક્ષણિક અને સંશોધન સંસ્થાઓની ભાગીદારીને કારણે સ્થાનિક સંરક્ષણ ઉદ્યોગની ડિઝાઇન ક્ષમતાને પણ વધારશે.
જે વસ્તુઓની યાદી બહાર પાડવામાં આવી છે તેમાં હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ, ભારત ઈલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ, ભારત ડાયનેમિક્સ લિમિટેડ, બીઈએમએલ લિમિટેડ, ઈન્ડિયા ઑપ્ટેલ લિમિટેડ, મઝાગન ડૉક શિપબિલ્ડર્સ લિમિટેડ, ગોવા શિપયાર્ડ લિમિટેડ, ગાર્ડન રીચ શિપબિલ્ડર્સ એન્ડ એન્જિનિયર્સ લિમિટેડ, હિન્દુસ્તાન લિમિટેડ જેવી કંપનીઓનો સમાવેશ થાય છે. દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવશે.
અગાઉ, સરકારના ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ ડિફેન્સ પ્રોડક્શન દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલી આ પાંચ યાદીઓ ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ મિલિટરી અફેર્સ દ્વારા સૂચિત ૫૦૯ વસ્તુઓની પાંચ સકારાત્મક સ્વદેશીકરણ સૂચિ ઉપરાંત છે. આ યાદીઓમાં અત્યંત જટિલ સિસ્ટમ, સેન્સર, શો અને દારૂગોળો સામેલ છે. જૂન ૨૦૨૪ સુધીમાં,ડીપીએસયુ અને એસએચકયુ દ્વારા સ્વદેશીકરણ માટે સંરક્ષણ ઉદ્યોગને ૩૬,૦૦૦ થી વધુ સંરક્ષણ વસ્તુઓ ઓફર કરવામાં આવી હતી. તેમાંથી, છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં ૧૨,૩૦૦ થી વધુ વસ્તુઓનું સ્વદેશીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. તેના કારણે સ્થાનિક સંરક્ષણ કંપનીઓને રૂ. ૭,૫૭૨ કરોડના ઓર્ડર મળ્યા છે.