૨૫૦૦ વર્ષ પહેલા જેવો મોટો ભૂકંપ ફરી આવી શકે છે? ગંગા નદીએ તેનો મુખ્ય માર્ગ બદલી નાખ્યો હતો

લગભગ ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલા પૃથ્વી પર એક શક્તિશાળી ભૂકંપ આવ્યો હતો. નેચર કોમ્યુનિકેશન જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા નવા અભ્યાસ અનુસાર, લગભગ ૨,૫૦૦ વર્ષ પહેલા આવેલા ભૂકંપને કારણે ગંગા નદીનો માર્ગ અચાનક બદલાઈ ગયો હતો. તે સમયે ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર ૭ થી ૮ ની વચ્ચે હતી. સંશોધકોને આના પુરાવા મળ્યા છે. તેનાથી ૧૪ કરોડ લોકો પ્રભાવિત થયા હશે.૨૦૧૮ માં ગંગા નદીના મુખ્ય પ્રવાહના વિસ્તારની શોધખોળ કરનારા સંશોધકોએ બાંગ્લાદેશમાં ભૂકંપના પરિણામે સિસ્માઈટ રચનાઓનું અવલોકન કર્યું હતું. તેમના મતે, એક જ સમયે આવા ઘણા આંકડા બનાવવામાં આવ્યા હતા. અહીંની રેતી અને કાદવના રાસાયણિક પૃથ્થકરણથી જાણવા મળ્યું કે લગભગ ૨,૫૦૦ વર્ષ પહેલા આ વિસ્તારમાં લગભગ ૭-૮ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો.

સંશોધક સ્ટેકલરે જણાવ્યું હતું કે, તે કોઈને પણ અને કોઈપણ વસ્તુને ખોટા સમયે સરળતાથી લઈ જઈ શકે છે. મુખ્ય લેખક એલિઝાબેથ એલ. ચેમ્બરલેન, નેધરલેન્ડની વેગેનિન્જેન યુનિવર્સિટીના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસરના જણાવ્યા અનુસાર, આ અભ્યાસ ખાસ કરીને મોટી નદી માટે મહત્વપૂર્ણ છે. સંશોધન ટીમે ગંગા નદીના લગભગ ૧.૫ કિલોમીટર પહોળા નીચાણવાળા વિસ્તારને શોધી કાઢ્યો, જે બાંગ્લાદેશની રાજધાની ઢાકાથી લગભગ ૧૦૦ કિલોમીટર સુધી તૂટક તૂટક મળી આવ્યો હતો.

એક દક્ષિણ અને પૂર્વમાં સબડક્શન ઝોન છે, જ્યાં સમુદ્રી પોપડાની વિશાળ પ્લેટ બાંગ્લાદેશ, મ્યાનમાર અને ઉત્તરપૂર્વીય ભારતની નીચે પોતાને ધકેલી રહી છે, લેખકોએ જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું, બીજી શક્યતા એ છે કે ભૂકંપનો આંચકો ઉત્તરમાં હિમાલયની તળેટીમાં આવ્યો હોઈ શકે છે. જે ધીરે ધીરે વધી રહી છે કારણ કે ભારતીય ઉપખંડ ધીમે ધીમે બાકીના એશિયા સાથે અથડાઈ રહ્યો છે.