૨૦૧૮થી વિદેશમાં મૃત્યુ પામેલા ૪૦૩ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓમાંથી ૯૧ કેનેડામાં હતા – જે સૌથી વધુ છે. તે પછી યુનાઇટેડ કિંગડમ (યુકે), રશિયા, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ (યુએસ), ઓસ્ટ્રેલિયા, યુક્રેન અને જર્મની જેવા દેશો આવે છે, શુક્રવારે લોક્સભામાં કેન્દ્રીય વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકર દ્વારા શેર કરાયેલ ડેટા અનુસાર આ આંકડો સામે આવ્યો છે. આંકડા મુજબ કેનેડામાં ૯૧ વિદ્યાર્થીઓના મોત થયા હતા, જ્યારે બ્રિટનમાં ૪૮, રશિયામાં ૪૦, અમેરિકામાં ૩૬, ઓસ્ટ્રેલિયામાં ૩૫, યુક્રેનમાં ૨૧ અને જર્મનીમાં ૨૦ વિદ્યાર્થીઓના મોત થયા હતા. સાયપ્રસ, ઇટાલી, ફિલિપાઇન્સ, કિગસ્તાન, કઝાકિસ્તાન, ક્તાર અને તાઇવાન સહિત ૩૪ દેશોમાં મૃત્યુ નોંધાયા છે.
નોંધનીય છે કે, આ જ ડેટા ગયા ડિસેમ્બરમાં સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો અને જાન્યુઆરીમાં વિદેશમાંથી તાજેતરમાં થયેલા વિદ્યાર્થીઓના મૃત્યુનો સમાવેશ થતો નથી. વિદેશમાં મૃત્યુ પામેલા ભારતીય મૂળના વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા ચિંતાજનક છે, ગયા મહિને જ અમેરિકામાં આવી ત્રણ ઘટનાઓ નોંધાઈ હતી.
ઓહાયોના સિનસિનાટીમાં કાર્લ એચ લિંડનર કોલેજ ઓફ બિઝનેસમાં ભારતીય-અમેરિકન વિદ્યાર્થી શ્રેયસ રેડ્ડી બેનિગેરીના મૃત્યુની જાણ ગુરુવારે ન્યૂયોર્કમાં ભારતના કોન્સ્યુલેટ જનરલ દ્વારા જારી કરાયેલા એક નિવેદનમાં કરવામાં આવી હતી. મૃત્યુનું ચોક્કસ કારણ બહાર આવ્યું નથી.
રેડ્ડીનું મૃત્યુ ભારતીય મૂળના વિદ્યાર્થીઓ વિવેક સૈની અને નીલ આચાર્યને સંડોવતા આવા બે અન્ય બનાવો પછી તરત જ આવે છે. સૈની પર એક બેઘર ડ્રગ વ્યસની દ્વારા હથોડી વડે નિર્દયતાથી હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો જેને તેણે તાજેતરમાં જ્યોજયાના લિથોનિયામાં મદદ કરી હતી. તેમનો પાથવ દેહ ૨૫ જાન્યુઆરીએ તેમના વતન હરિયાણા પહોંચ્યો હતો.
આચાર્ય, પરડ્યુ યુનિવસટી, ઇન્ડિયાનામાં કોમ્પ્યુટર સાયન્સના વિદ્યાર્થીનું ૩૦ જાન્યુઆરીએ અવસાન થયું, તેના ડ્યુઅલ મેજર પૂર્ણ કર્યાના બે દિવસ પછી, યુનિવસટીએ તેના મૃત્યુની પુષ્ટિ કરી. તે પુણેનો રહેવાસી હતો. તેના મૃત્યુનું કારણ હજુ જાણી શકાયું નથી.
ગયા વર્ષે ૧૨ ઓક્ટોબરે અહેવાલ આપ્યો હતો કે દર મહિને સરેરાશ પાંચથી આઠ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓના મૃતદેહ કેનેડાથી મોકલવામાં આવે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં કેનેડામાં મોટી સંખ્યામાં ભારતીય યુવાનોના મૃત્યુ બંને દેશો વચ્ચેના રાજદ્વારી વિવાદની પૃષ્ઠભૂમિમાં ગયા વર્ષે ઓન્ટારિયોના ગ્રેટર ટોરોન્ટો વિસ્તારમાં અંતિમ સંસ્કાર ગૃહો દ્વારા ચિહ્નિત કરવામાં આવ્યા હતા.
આમાંના કેટલાક આત્મહત્યા છે જ્યારે અન્ય અકસ્માત, હત્યા, આકસ્મિક ડ્રગ ઓવરડોઝ, હાર્ટ એટેક અને ડૂબવું વગેરે છે. મૃત્યુઆંક ઊંચો હોવા છતાં કેનેડાની સરકારે આવા અકાળ મૃત્યુને રોકવા કે તેમની માનસિક શાંતિ માટે કોઈ નક્કર પગલાં લીધાં નથી.
“જ્યાં પણ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ વિદેશની યુનિવસટીઓમાં પ્રવેશ મેળવે છે; મિશન તેમની સાથે નિયમિત સંપર્કમાં રહે છે. મિશન/પોસ્ટના વડાઓ અને વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ અને વિદ્યાર્થી સંગઠનો સાથે નિયમિત વાર્તાલાપ માટે યુનિવસટીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની મુલાકાત લે છે. વિદેશમાં ભારતીય મિશન અગ્રતાના ધોરણે ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતી કોઈપણ સમસ્યાઓનો જવાબ આપે છે, ”જયશંકરે લેખિત જવાબમાં જણાવ્યું હતું.