- મોટાભાગના નોન-બુક ફાઇનાન્શિયલ પાર્ટનર્સ અને રિયલ એસ્ટેટ ડેવલપર્સ ટ્રિલિયન ડૉલરના દેવાના છે.
બેઇજિંગ, લગભગ ૧૫૦ વિકાસશીલ દેશોને લગભગ ૧ ટ્રિલિયન યુએસ ડોલરની લોન આપનાર ચીન પોતે જ દેવાના ડુબેલા છે. આ કારણે જ બેઇજિંગ સંઘર્ષ કરી રહેલા દેશો દ્વારા લેવામાં આવેલી મોટી લોનને રદ કરવામાં આનાકાની કરી રહ્યું છે. કીથ બ્રેડશરે ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સમાં એક લેખમાં જણાવ્યું હતું કે ચીન સ્થાનિક રીતે ડેટ બોમ્બનો સામનો કરી રહ્યું છે. સ્થાનિક સરકારો, તેમના મોટાભાગના નોન-બુક ફાઇનાન્શિયલ પાર્ટનર્સ અને રિયલ એસ્ટેટ ડેવલપર્સ ટ્રિલિયન ડૉલરના દેવાના છે. તેઓ માને છે કે યુએસ ટ્રેઝરી સેક્રેટરી જેનેટ યેલેનની ચીનની મુલાકાત દરમિયાન મુખ્ય મુદ્દાઓમાંનો એક એ હતો કે શું તે ઓછી આવક ધરાવતા દેશોમાં વધી રહેલા દેવાની કટોકટીનો સામનો કરવા માટે ચીનને વધુ સહકાર આપવા સમજાવી શકે છે. પરંતુ ચીનની રાજ્ય-નિયંત્રિત બેંકિંગ સિસ્ટમ જ્યારે ચીનની અંદર લોન પર વધુ નુક્સાનનો સામનો કરે છે ત્યારે વિદેશી લોન પરના નુક્સાનને સ્વીકારવામાં સાવચેત છે.
જેપી મોર્ગન ચેઝના સંશોધકોએ ગયા મહિને ગણતરી કરી હતી કે ચીનની અંદર કુલ દેવું – જેમાં ઘરો, કંપનીઓ અને સરકારનો સમાવેશ થાય છે – દેશના વાર્ષિક આર્થિક ઉત્પાદનના ૨૮૨ ટકા સુધી પહોંચી ગયું છે. આની સરખામણી વિશ્ર્વભરના વિકસિત અર્થતંત્રોમાં સરેરાશ ૨૫૬ ટકા અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં ૨૫૭ ટકા સાથે કરવામાં આવે છે, એમ દ્ગરૂ્ લેખમાં જણાવાયું છે. મોટા ભાગના અન્ય દેશો કરતાં ચીનને શું અલગ પાડે છે તે છે કે તેની અર્થવ્યવસ્થાના કદની તુલનામાં દેવું કેટલી ઝડપથી એકઠું થયું છે. જો તેની સરખામણી અમેરિકા કે દેવાથી ડૂબેલા જાપાન સાથે કરવામાં આવે તો દેવું ઓછું ઝડપથી વયું છે.
૧૫ વર્ષ પહેલા વૈશ્ર્વિક નાણાકીય કટોકટી પછી ચીનનું દેવું આસમાને પહોંચ્યું છે. જો કે, વિકાસશીલ દેશો પર ચીનનું દેવું તેના સ્થાનિક દેવુંની તુલનામાં ખૂબ જ નાનું છે, જે ચીનના વાર્ષિક આર્થિક ઉત્પાદનના ૬ ટકાથી ઓછું છે. પરંતુ આ લોન રાજકીય રીતે ખાસ કરીને સંવેદનશીલ હોય છે. ભારે સેન્સરશીપ હોવા છતાં, સમયાંતરે ચીની સોશિયલ મીડિયા પર ફરિયાદો ઉઠે છે કે બેંકોએ વિદેશમાં નહીં પણ દેશના ગરીબ પરિવારો અને પ્રદેશોને નાણાં ઉછીના આપવા જોઈએ. લેખ જણાવે છે કે ચીન માટે આ લોન પર ભારે નુક્સાન સ્વીકારવું મુશ્કેલ બનશે.